Halk arasında kas romatizması olarak bilinen fibromiyalji, kasları ve yumuşak dokuları etkileyen kronik bir hastalıktır. Sürekli ve yaygın kas ağrıları, hassas tetik noktalar, yorgunluk, uyku bozuklukları, depresyon, anksiyete, bağırsak ve mesane problemleri gibi birçok farklı şikayetle kendini gösterebilir. Fibromiyalji, günlük yaşam kalitesini ciddi oranda etkileyen ancak görünürde bir hasar yaratmayan sinsi bir ağrı sendromudur.
Fibromiyalji belirtileri, kişiden kişiye değişmekle birlikte en sık karşılaşılan semptomlar şunlardır:
Yaygın kas ve vücut ağrısı
Hassasiyet ve ağrılı tetik noktaları
Sabah tutukluğu
Kronik yorgunluk hali
Uykusuzluk veya dinlenememiş uyanma
Hafıza ve dikkat bozuklukları (“fibro-fog” olarak bilinir)
Depresyon, anksiyete
Huzursuz bacak sendromu
İrritabl bağırsak sendromu (IBS)
Sık idrara çıkma, mesane problemleri
Baş ağrıları, migren atakları
Kadınlarda, erkeklere göre yaklaşık 7 kat daha sık görülmektedir.
En sık 30-60 yaş arasında tanı konur, ancak çocuklarda ve ileri yaşlarda da ortaya çıkabilir.
Aile öyküsü olan kişilerde risk daha fazladır.
Stresli yaşam olayları, travmalar, enfeksiyonlar ve hormonal değişiklikler, hastalığın ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.
Fibromiyaljinin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak birçok faktör hastalığın gelişiminde rol oynayabilir:
Genetik yatkınlık
Viral enfeksiyonlar (grip vb.)
Fiziksel travmalar (düşme, trafik kazası)
Duygusal stres ve travmalar
Hormon düzeylerindeki ani değişiklikler
Kortizon benzeri ilaçların kesilmesi
Bu faktörler, beynin ağrı algılama sistemini etkileyerek ağrının abartılı hissedilmesine yol açar.
Fibromiyalji, kan testleri veya görüntüleme ile doğrudan teşhis edilemez. Teşhis, hastanın şikayetlerinin ayrıntılı dinlenmesi ve bazı fiziksel muayene bulgularıyla konur:
Yaygın ağrının en az 3 aydır devam etmesi
Belirli tetik noktaların hassas olması
Diğer olası hastalıkların dışlanması (romatizma, tiroit hastalıkları vb.)
Fibromiyaljide tedavi kişiye özel planlanmalıdır ve multidisipliner yaklaşım gerektirir:
Düzenli egzersiz ve fizik tedavi
Kas gevşetici ve antidepresan ilaçlar
Uyku düzenleyici tedaviler
Psikolojik destek ve stres yönetimi
Alternatif yöntemler: Akupunktur, masaj, yoga
Diyet değişiklikleri (şeker ve gluten azaltımı önerilebilir)
Tedavinin amacı hastalığı tamamen ortadan kaldırmak değil, semptomları kontrol altına almak ve yaşam kalitesini artırmaktır.